Saar Slegers

Radiomaker, wetenschapsjournalist

Saar Slegers

De man en de maan

MedM_tegel_72dpiWie naar de maan wil, moet tegenwoordig in China zijn. Maar samenwerken met de Chinese ruimtevaartorganisatie blijkt niet zonder risico. Dat merkt sterrenkundige Marc Klein Wolt in mijn nieuwe podcast ‘De man en de maan’. Abonneer je nu via je favoriete podcastapp en luister alvast naar de trailer!

Wat gebeurde er tijdens in de periode net na de oerknal? Om het antwoord op die vraag te vinden heeft de Nederlandse sterrenkundige Marc Klein Wolt een radiotelescoop nodig op de achterkant van de maan. Eén probleempje: daar is nog niemand geweest.

Om zijn droom waar te maken, gaat Marc in zee met opkomende ruimtemacht China. Het klikt meteen tussen het kleine Nederlandse team en de gigantische Chinese ruimtevaartorganisatie: beide partijen zijn ambitieus en schrikken terug niet van onorthodoxe manier van werken. ‘Ruimtevaart cowboy style’, noemt Marc het.
Maar samenwerken met China nog niet eenvoudig. Terwijl het Nederlandse team het moordende tempo van hun Chinese partner probeert bij te benen, duiken er steeds meer problemen op. Onschuldige misverstanden? Of is er sprake van sabotage?

Op het moment dat Marcs droom aan duigen dreigt te vallen, komt hij voor een keuze te staan: hoe ver is hij bereid te gaan om één van de grootste mysteries van ons heelal bloot te leggen? Is hij bereidt om zich aan te passen aan de grillen van de Chinese ruimtevaartorganisatie? Ook als dat ingrijpende gevolgen heeft voor zijn team én voor zijn gezin?

Voor De man en de maan volgde ik Marc Klein Wolt drie jaar lang tijdens zijn samenwerking met de CNSA, de Chinese ruimtevaartorganisatie. Via videodagboeken die hij speciaal voor de podcast bijhoudt, ziet ze hoe zijn wetenschappelijke droom langzaamaan verandert in een nachtmerrie.

Premiere: 30 januari 2020 in het Artis planetarium

Eindredactie: Jair Stein
Techniek: Arno Peeters
Muziek: Bram Kniest
Productie: Emmie Kollau en Tijl Akkermans voor Aldus’ Producties
Omroep: NTR

De Kafkaknop

Stop!Tientallen grote Nederlandse organisaties – van ziekenhuizen tot de belastingdienst – hebben een Kafkaknop op hun interne website staan. Die Kafkaknop is de laatste strohalm voor medewerkers die kampen met een organisatorisch probleem dat ondanks herhaalde pogingen maar niet wordt opgelost. Wordt er via de Kafkaknop een melding gedaan, dan gaat een team van medewerkers in de hoogste regionen van de organisatie met het probleem aan de slag en moet er binnen drie maanden een oplossing liggen.

In deze documentaire voor RadioDoc (NTR, VPRO) neem ik een kijkje  in de krochten van de bureaucratie. Ik ontmoet mensen die verstrikt raakten in kafkaëske situaties en mensen die tot het uiterste gaan om wat menselijkheid terug te brengen in de systemen die hen boven het hoofd zijn gegroeid.

Zonder Kafkaknop lopen we vast. Maar waarom is dat zo? Welke structurele problemen zijn ingebakken in onze bureaucratische systemen? En wat gebeurt er met mensen die in de bureaucratische molens belanden en er niet meer uitkomen?

Luister hier naar: De Kafkaknop

‘Badmeester, wat weet u van mij?’

argosHet wordt steeds makkelijker om gegevens op te slaan en te delen. Onze medische geschiedenis, onze locatiegegevens, informatie over ons leesgedrag, ons koopgedrag, onze vrienden, ons liefdesleven… het is allemaal opgeslagen op servers in binnen- en buitenland. Volgens de wet mogen die persoonsgegevens niet zomaar door iedereen gedeeld en gebruikt worden, maar in de praktijk wordt nauwelijks gecontroleerd welke data organisaties verzamelen en hoe ze er vervolgens mee omgaan.

Genoeg reden om voor het radioprogramma Argos (VPRO) eens op zoek te gaan naar mijn eigen persoonsgegevens. Wat weet het zwembad waar ik regelmatig komt over mij? Wie houdt mijn leesgedrag in de online krant in de gaten? En die datingsite waar ik ooit op zat, sta ik daar nog in het systeem?
Lees verder

Vier Frauen in der Wüste Gobi

Saar interviewt haar kameelDe wilde kameel. Het is een diersoort waar vrijwel niemand ooit over heeft gehoord. En misschien blijft dat wel zo, want er zijn er nog maar een stuk of duizend in leven. Vier Duitse vrouwen hebben er alles voor over om de wilde kameel voor uitsterven te behoeden. Daarom reizen ze naar een van de meest onherbergzame gebieden te wereld: de Gobi woestijn. Daar komen ze erachter dat het redden van een diersoort moeilijker is dan gedacht.

Voor mijn eerste Duitse radiodocumentaire reisde ik met de vrouwen – een bioloog, kamelenboer, een dierenarts een dierenverzorger – mee naar Mongolië en volgde hen op hun missie. Ben je naïef of juist heel dapper als je een diersoort probeert redden, waar verder niemand zich om bekommert? Oordeel zelf en luister naar:

Vier Frauen in der Wüste Gobi – Auf den Spuren der Wildkamele (RBB)

Itinerary #CamelQuest

11-Sep Drive to Bayankhongor
12-Sep Bayankhongor to Bayan Tooroi
13-Sep Arrival at the camel breeding center
14-Sep Camel track
15-Sep Camel track
16-Sep Camel track
17-Sep Camel track
18-Sep Camel track
19-Sep Bayan Tooroi to Bayankhongor
20-Sep Bayankhongor to Ulaanbaatar

Gevecht

Vanmiddag zag ik hoe een man een vrouw aan haar haren een auto in probeerde te sleuren. Het gebeurde op een modderig weggetje tussen de karaokebars en de appartementsgebouwen vlak bij mijn hotel, midden in de stad. Het was er rustig, weg van het drukke verkeer van de grote boulevards. Een oude man met maar één zichtbare tand hing uit zijn raam en keek geamuseerd toe. Lees verder

A Camel Quest

Gobi desertIn September, four German camel experts, one Mongolian nomad, a bunch of camels and I, a Dutch radio journalist, will embark on a journey through the Gobi desert. The camel experts – all women – are on a quest: they are hoping to save the critically endangered wild camel, of which there are only about 1200 individuals left, from extinction. The women will study the threats that the wild camels are facing and hope to meet some of the local nomads who could play a crucial role in the survival of the species.
And I? I will tag along and make a radio documentary about their adventures.

I must admit that I had never been particularly interested in camels before. I didn’t even know that wild camels existed. It had just never come to mind, let alone that I knew that they are an endangered species. But this all changed when I met Birgit Dörges, a behavioral scientist who talks with so much love about the camels that she has studied as other people would talk about their children. Lees verder

Van DNA tot Z

Schermafbeelding 2017-08-22 om 14.49.07Ons DNA kan steeds sneller en goedkoper in kaart worden gebracht en het genetisch modificeren van mensen komt steeds dichterbij. Wat hebben we aan al die nieuwe inzichten en technieken? En tegen welke dilemma’s lopen we op? In de televisieserie Van DNA tot Z van de NTR en Tuvalu Media gaat presentator Ajouad El Miloudi onderzoek uit. Ik deed een groot deel van de research.

Bekijk de afleveringen hier op npo.nl en lees meer achtergronden op de site van De Kennis van Nu

Digitale gluurders

cookiesNog nooit werd ons dagelijks leven zo goed gedocumenteerd en geanalyseerd als nu. Elke website die we bezoeken, elke plek waar we inloggen en elk ticket dat we boeken wordt geregistreerd en opgeslagen. De berg van data die zo ontstaat, is een goudmijn voor marketingbedrijven en online winkels. Voor De Kennis van Nu (NTR) maakte ik samen met regisseur Saskia van Leeuwen deze reportage over hoe bedrijven dag op dag ons online gedrag verzamelen, analyseren, voorspellen én beïnvloeden.

Bekijk de aflevering hier op npo.nl

Verborgen pijn

pijn

Soms moet je even op een houtje bijten, pijn hoort nou eenmaal bij het leven. Dat is makkelijk gezegd – vooral als je er zelf geen last van hebt.

[Dit artikel verscheen in de VPROgids van 24 april 2017]

Een aanval begint zonder waarschuwing, meestal als je net in slaap valt of vroeg in de ochtend. Een helse, brandende pijn achter je oog. Alsof er keer op keer een mes in je hoofd wordt gestoken. Het voelt alsof je oog eruit kan springen, de druk erachter is ondraaglijk. Je moet zo snel mogelijk aan de zuurstof, beneden op de bank. De pijn wordt er nauwelijks minder door, maar het helpt je met ademen en zou de aanval verkorten. Je kruipt in elkaar en met je hand probeer je de pijn weg te duwen. Je trekt aan je haren, slaat met je hoofd tegen de muur. Tevergeefs. Er is alleen nog maar het monster in je hoofd.

Lees verder

Eigen risico

bergMet lawinegevaar een berg beklimmen. Oorlogsgebied in Afghanistan verkennen. Als vrouw alleen door Oost-Europa liften. Vrijwilligers?
De meeste mensen hebben een instinctieve afkeer van risico´s. En we leven niet bepaald in een cultuur die waaghalzen op een voetstuk zet. Toch zijn er mensen die zich vol overgave in een situatie storten die wel eens fataal zou kunnen aflopen. Wat bezielt hen?

Samen met radiomaker Marieke Drost ging ik op zoek naar mensen die ongewone risico’s nemen. We vroegen hen hoe zij omgaan met gevaar én met een omgeving die hen niet begrijpt – en soms sterk veroordeelt.

Luister hier naar de radiodocumentaire Eigen risico

Lees verder

92 meter

_img1280Freediver Jeanine Grasmeijer brak op 6 september 2016 een wereldrecord door zonder zuurstofflessen naar een diepte van 92 meter te duiken. Ze brak hiermee het vorige wereldrecord van de Russin Natalia Molchanova die afgelopen jaar tijdens een duik voor de kust van Ibiza verdween. De risico’s van een duik zijn groot, maar de duiker mag geen angst voelen. Want onder water is adrenaline is de grootste vijand.

Luister hier naar de radiodocumentaire 92 meter.

Deze radiodocumentaire maakte ik samen met collega Marieke Drost voor Radio Doc (NTR). Eindredactie: Jair Stein. Techiek: Arno Peeters.

 

 

Beet

foogy sunrise at highwayRisicovol gedrag wordt slecht begrepen en vaak scherp veroordeeld. Maar heeft het ook voordelen? In een serie van drie portretten van mensen die ongewone risico’s nemen. Deel 2: De liftster.

[Dit artikel verscheen in de VPROgids van zaterdag 15 augustus 2016]

Pas als de man zegt dat ze zich moet uitkleden, beseft Anna dat ze een inschattingsfout heeft gemaakt. Voordat hij haar op het bed duwde, had ze nog even gedacht dat er sprake was van een misverstand, maar nu is de man heel duidelijk. Hij wil seks en is niet van plan haar te laten gaan voordat hij zijn zin heeft gekregen.

Lees verder

Van het gebaande pad

michiel-engelsmanRisicovol gedrag wordt slecht begrepen en vaak scherp veroordeeld. Maar heeft het ook voordelen? Een serie van drie portretten van mensen die ongewone risico’s nemen. Deel 1: de off-piste skiër.

[Dit artikel verscheen in de VPRO gids van zaterdag 8 augustus 2016]

De meeste lawines zijn ijzig stil. Ze maken geen denderend geluid, geen diep gerommel. Alleen wie goed oplet, hoort vlak voordat de sneeuw begint te schuiven het zogenaamde ‘whoem-geluid’: de onheilspellende zucht van een zwakke sneeuwlaag die wordt samengeperst. Maar als de lawine naar beneden komt, is het stil.

Michiel Engelsman kent het whoem-geluid. Hij skiet al zijn hele leven, het liefst buiten de piste. Op zijn negentiende verhuisde hij naar Zwitserland om elke dag in de bergen te kunnen zijn. Als een van de weinige Nederlanders volgde hij de driejarige opleiding tot berg- en skigids. Hij leerde alles over breuklijnen, verschillende soorten sneeuw, en de effecten van weer, wind, sneeuwdruk en de hellingshoek. Hij doet er alles aan om tijdens zijn tochten het risico zo klein mogelijk te maken. Maar hij weet dat er elke keer dat hij de gebaande paden verlaat, zelfs met de zorgvuldigste voorbereiding, toch altijd iets mis kan gaan.

Lees verder

Hersenballet 

fullsizeoutput_1c3eVoor klassiek ballet is volmaakte controle over je lichaam een vereiste. Niet echt iets voor mensen met een hersenziekte, zou je denken. De stichting Dance for Health en onderzoekers van de Vrije Universiteit van Amsterdam denken daar anders over. Neurowetenschapper Hanneke Hulst onderzoekt of ballet zelfs ingezet kan worden als therapie.
Samen met radiomaker Marieke Drost maakte ik voor RadioDoc (NTR) de korte documentaire Hersenballet. Deze werd op 15 juli uitgezonden op Radio 1 en is hier terug te luisteren.
Eindredactie: Jair Stein. Techniek: Alfred Koster.

Buitengesloten

cyberball1Niemand wil gepest worden. Maar totaal genegeerd worden is nog erger. Het is een van de pijnlijkste dingen die ons kan overkomen. Dat zegt sociaal psycholoog Kip Williams, die proefpersonen door middel van een simpel balspelletje diepongelukkig maakt.

[Dit artikel verscheen in de VPROgids van 30 april – 6 mei 2016]

Lees verder

Revolutie in de gentechnologie

embryoEen nieuwe, eenvoudige genetische techniek genaamd CRISPR-Cas9 belooft erfelijke aandoeningen met grote trefzekerheid te genezen. Maar de techniek maakt ook de weg vrij voor designer baby’s, genetische doping en een hele nieuwe generatie genetisch gemodificeerd voedsel. Voor De Kennis Van Nu (NTR) maakte ik samen met regisseur Jeroen Kortschot de aflevering Revolutie in de gentechnologie.

Bekijk de aflevering hier op npo.nl

Voor meer informatie over CRISPR/Cas en de uitzending, bekijk dan de special op de site van De Kennis Van Nu.

Mind your step

mind your stepBij Shell staat veiligheid voorop. Als je de trap op loopt moet je de leuning vasthouden. Als je dat niet doet, word je door een collega gecorrigeerd. Er wordt alles op alles gezet om elk ongelukje te voorkomen, ook op kantoor. En struikel je een keer over een drempel? Dan wordt daar melding van gemaakt. Dat klinkt allemaal misschien wat overspannen, maar er zit wat in: in onze relatief veilige wereld zijn grote ongelukken vaak het gevolg van lullige foutjes. Een nulletje teveel of te weinig, een telefoontje aannemen achter het stuur, een klein beetje gemorste olie kan het verschil maken tussen leven en dood. Er wordt dan ook een heel arsenaal aan protocollen, regels en verboden tegen in stelling gebracht. Veiligheidskunde is een bloeiende industrie.

In de radiodocumentaire Mind your step verkende ik samen met radiocollega Marieke Drost de wereld van safety officers, human factors engineers en life saving rules. We vroegen ons af: kun je mensen trainen om continu behoedzaam en oplettend te zijn?

Kan je ongelukken uitbannen? En tegen welke prijs? Beluister hier de documentaire.

Voor de hele uitzending van deze Radio Doc (NTR/ VPRO) naar www.2doc.nl.

Lees verder